Okres żłobkowo-przedszkolny. Rady dla Rodziców.

Żłobek

Jak pomóc dziecku, by szybko przyzwyczaiło się do żłobka? Instytucją, która ma pomagać rodzicom w opiece i wychowaniu dzieci w pierwszych trzech latach życia, jest żłobek. Pierwszy okres pobytu dziecka w żłobku to okres bardzo dla niego trudny. Rozstanie z domem jest dla wielu dzieci silnym wstrząsem psychicznym, oderwaniem od dotychczasowych warunków życia. Zmiana środowiska wymaga od dziecka intensywnego uczenia się, co obciąża układ nerwowy i działa lękotwórczo. Dlatego w tym okresie przeważają uczucia ujemne, tj. tęsknota za domem, lęk przed obcymi ludźmi, pomieszczeniami, przedmiotami, niepokój z powodu hałasu i ruchu, silniejsze niż u dorosłych, bo nie złagodzone zrozumieniem sytuacji. W zachowaniu dziecka obserwujemy reakcje protestu i rozpaczy. W przypadku przedłużania się tego stanu nieprzystosowania mogą wystąpić takie formy zaburzeń, jak płaczliwość, nadmierna wrażliwość, pobudliwość, apatia. Większość neuropsychiatrów dziecięcych jest zdania, że z okresu wczesnego dzieciństwa, wywodzą się niejednokrotnie początki różnorakich zakłóceń równowagi uczuciowej. Dlatego też ważne jest, by proces przystosowania się do żłobka przebiegał jak najszybciej i najłagodniej. Ten proces adaptacji” przebiega różnie u poszczególnych dzieci m.in. dlatego, że w różnym stopniu dzieci są przygotowane do zmiany warunków życia.

Najlepiej, jeśli dziecko oddajemy do żłobka w pierwszym półroczu lub w trzecim roku życia. Uzgodnijmy z kierownictwem żłobka termin pierwszego dnia pobytu. Jest ważne, żeby zbyt wiele nowych dzieci nie pojawiło się w tym samym czasie w grupie. Daje to opiekunce możliwość zajęcia się indywidualnie płaczącym malcem, dzieci “nowe” nie “zarażają” się wzajemnie płaczem.

Skracajmy początkowo czas pobytu dziecka w żłobku do kilku godzin dziennie, zabierając je do domu przed snem. Dziecko w okresie adaptacji spotrzebuje dużo snu i bardzo dużo spaceru, przebywania na świeżym powietrzu. Pozwólmy dziecku zabrać ze sobą do żłobka jakąś drobną zabawkę, aby czuło się mniej samotnie. Powstrzymujmy się od reagowania zniecierpliwieniem, wymierzania kary za rozdrażnienie, nieposłuszeństwo. Starajmy się zachować w sposób zrównoważony, nie ujawniać naszych niepokojów w czasie rozstań z dzieckiem. Spokój rodziców udziela się ich dziecku. Należy ponadto okazywać w obecności dziecka życzliwość i zaufanie wobec pielęgniarki odbierającej je od matki. Konieczna jest ścisła współpraca domu i personelu żłobka. Kontakt ten zapewni jednolitość postępowania i wymianę obserwacji na temat dziecka.

Oddając dziecko musimy poinformować opiekunkę o tym, jaki był dotychczasowy tryb życia dziecka, jakie miało przyzwyczajenia, jakie -sprawiało trudności. Dzięki temu będzie wiadomo, dlaczego zachowuje się ono niespokojnie w określonych porach, które uprzednio mogły być przeznaczone na sen dziecka.

W pierwszym okresie personel żłobka kontynuuje niektóre przyzwyczajenia dziecka, np. smoczek, by zbyt radykalnie nie wprowadzać w jego życie zmian. Jednakże po pewnym czasie musimy się dostosować do wskazań wychowawczych opiekunki, by kontynuować linię wychowania przyjętą w żłobku. Jeżeli dziecko w żłobku nauczyło się już samo jeść, to trzeba tego przestrzegać w domu.
W okresie adaptacji do żłobka otoczmy dziecko atmosferą serdeczności, stwórzmy mu warunki do odprężenia się w wesołości i śmiechu.

Żłobek, przyjmując częściowo opiekę nad dzieckiem, nie zwalnia rodziców od odpowiedzialności za jego rozwój i stan zdrowia. Musimy być świadomi, że dziecko przez wiele godzin pozostaje w hałasie, skazane na obecność innych dzieci, podczas gdy dorosły jest dla niego jedynym atrakcyjnym partnerem. Dlatego w czasie przebywania dziecka poza żłobkiem musimy przewidzieć spacer i indywidualną z nim zabawę. Musimy podczas kontaktu z dzieckiem dużo do niego mówić, mając świadomość, że w żłobku nie ma do tego warunków. Powinniśmy też znaleźć czas na oglądanie i czytanie książeczek. Korzystamy natomiast ze wszystkich osiągnięć wychowawczych wypracowanych w żłobku, które szczególnie będą się zaznaczały w samoobsłudze i rozwoju ruchowym. W ten sposób oddziaływania wychowawcze w domu i żłobku będą się uzupełniały.

Przedszkole

Kiedy nasze Dziecko osiąga wiek 3 lat i dalej - musimy pamiętać, że czas ten buduje jego rzeczywistość. W tym czasie następuje pełny i swobodny rozwój dziecka. To okres dzieciństwa, który psycholodzy nazywają okresem przedszkolnym. Zapisując dziecko do  przedszkola jesteście państwo słusznie przekonani, że jest to korzystne dla jego rozwoju. Jednak, gdy dziecko po raz pierwszy pozostaje w przedszkolu po kilku dniach pojawiają się wątpliwości.

Praktyka zawodowa wskazuje jak duże problemy adaptacyjne mają dzieci 3 - letnie.  Niepokój i obawy rodziców oddających swoje dziecko po raz pierwszy do przedszkola tez nie są nowością. Często dzieci rozpaczliwie bronią się przed zostaniem w nowym miejscu. Nie pomagają zapewnienia mamy i taty: Niedługo przyjdę po ciebie...Zabiorę cię po obiedzie...Zrobię zakupy i zabiorę cię do domu....itp. Dla trzylatka zdania te oznaczają jedno: Zostawiają mnie... Pozostałe słowa są niezrozumiałe. Bywa tak, że mama obiecuje: Idź do sali, a ja tu (w szatni) poczekam...Przez chwilę spełnia obietnicę. Ponieważ nic się nie dzieje uspokojona, wychodzi. Dziecko zagląda do szatni i zaczyna się dramat jeszcze jednej zawiedzionej nadziei.

Najczęściej maluchy opanowują swój strach i próbują jakoś wytrzymać w nowym miejscu. Kiedy są w sali z innymi dziećmi czują się raźniej, ale jeżeli jedno zapłacze, pozostałe zaczynają szlochać i ma się wrażenie, że wszystkie wprost zarażają się płaczem. Wiadomo, że trzylatki rozpaczają szczególnie mocno, gdy mają iść spać. Do snu kładzie je obca osoba, na dodatek czyni to inaczej niż w domu i nie poświęca dziecku tyle uwagi ile ono chce.

Bólu rozstania nie da się uniknąć. Dziecko jeszcze długo może znosić rozłąkę z najbliższymi. Nauczycielka, tak zorganizuje zabawę, aby zaciekawione nią dzieci mniej odczuwały ból rozłąki. Pomoże poznać salę zabaw, w której najdłużej przebywają maluchy. Nauczy każde dziecko indywidualnie korzystać z łazienki. Dzieci nie potrafią jeszcze wykonywać wszystkich czynności samoobsługowych, dlatego zawsze będzie z nimi pani. Dorośli powinni często rozmawiać z dzieckiem o tym, jak powinno się ono zachowywać w nowej dla niego sytuacji.Dziecku będzie łatwiej jeśli mama i tata wyjaśnią co go czeka, opowiedzą jak to będzie i przyjdą o obiecanym czasie.

Postarajcie się państwo wykorzystać każdą okazję do oswojenia dziecka z sytuacją, gdy zostaje pod opieką osoby trzeciej, gdy w czasie wizyty u znajomych, dziecko bawi się samo lub z innymi dziećmi, a dorośli rozmawiają w innym pomieszczeniu. Podczas spaceru z sąsiadką, zostawić dziecko na chwilę pod jej opieką.  Dobrze jest zabrać dziecko na zakupy, poprosić, aby stanęło z boku i poczekało. Aby poczuło się pewniej, trzeba wręczyć mu cokolwiek: koszyk, torbę na zakupy, a potem powiedzieć: poczekaj tu. Pilnuj koszyka, a ja zrobię zakupy. Będziesz mnie widział....kilka takich sytuacji wystarczy, aby dziecko zrozumiało, że nic złego się nie dzieje w obcym miejscu.Nie zapominajmy okazać radości z tego, że dziecko było takie dzielne.

I jeszcze raz prosimy, rozmawiajcie z dzieckiem. Dzięki rozmowie w trakcie spaceru czy zabawy będziecie mogli lepiej poznać jego obawy i jeszcze raz opowiedzieć mu jak to dalej będzie w przedszkolu.

Rady dla rodziców

(na pierwsze dni pobytu dziecka w żłobku/przedszkolu)

☺ Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź.

☺ Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu, jeśli zrobisz to choć raz, bezie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić.

☺ Nie obiecuj: „Jeśli pójdziesz do przedszkola to coś dostaniesz”, kiedy będziesz odbierać dziecko możesz dać mu maleńki prezencik, ale nie może to być forma przekupywania.

☺ Nie wymuszaj na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiadało, co wydarzyło się w przedszkolu, to powoduje niepotrzebny stres.

☺ Jeżeli dziecko przy pożegnaniu płacze, postaraj się, aby przez kilka dni odprowadzał je tato, rozstania z tatą są mniej bolesne.

☺ Przestrzegaj godzin przyprowadzania i odbierania dziecka z przedszkola, jeśli obiecałeś, że zabierzesz je po obiedzie to bezwzględnie dotrzymaj słowa.

☺ Pamiętaj: żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze z uśmiechem!